Vitamine B1 tekort? Dit zijn de symptomen

september 8, 2023

Vitamine B1, ook bekend als thiamine, is een essentiële vitamine die een cruciale rol speelt in diverse lichaamsfuncties. Een tekort aan deze vitamine kan leiden tot verschillende symptomen en gezondheidsproblemen. In dit artikel duiken we diep in de wereld van vitamine B1 en bespreken we de symptomen van een tekort, de oorzaken en hoe je kunt zorgen voor voldoende inname.

Wat is vitamine B1 (Thiamine)?

Vitamine B1 (thiamine) is een van de acht essentiële B-vitaminen. Het speelt een sleutelrol in verschillende belangrijke gezondheidsfuncties, zoals groei, ontwikkeling, cellulaire functies en het omzetten van voedsel in energie (1). Omdat vitamine B1 in water oplosbaar is, wordt het niet in het lichaam opgeslagen. Dit betekent dat je het regelmatig via je dieet moet binnenkrijgen. Je lichaam kan op elk moment slechts ongeveer 20 dagen aan thiamine opslaan (2).

Symptomen van een vitamine B1 tekort

Tekens en klachten van een tekort aan vitamine B1 zijn soms moeilijk te herkennen omdat ze vaag kunnen zijn en lijken op symptomen van andere aandoeningen. Hieronder staan enkele veelvoorkomende klachten bij een tekort aan vitamine B1.

1. Verlies van eetlust

Een atypisch verlies van eetlust kan een van de vroegste symptomen van een vitamine B1 tekort zijn. Dit kan leiden tot onbedoeld gewichtsverlies. Een theorie suggereert dat vitamine B1 een sleutelrol kan spelen bij het reguleren van honger– en verzadigingssignalen in de hersenen. Onvoldoende vitamine B1 kan dit proces verstoren, waardoor je je vol voelt, zelfs als dat niet het geval is. Dierstudies hebben deze relatie aangetoond. Bijvoorbeeld, ratten aten aanzienlijk minder voedsel nadat ze 16 dagen een vitamine B1 arm dieet hadden gekregen (3).

2. Vermoeidheid

Vermoeidheid, die plotseling of geleidelijk kan optreden, is een ander symptoom van een vitamine B1 tekort. Dit is logisch gezien de rol van thiamine bij het omzetten van voedsel in energie. Een tekort betekent dat het lichaam niet zoveel energie kan produceren als brandstof. Hoewel vermoeidheid een veelvoorkomend symptoom is dat kan wijzen op verschillende gezondheidsproblemen, hebben veel studies het gelinkt aan een vitamine B1 tekort (4).

3. Prikkelbaarheid

Prikkelbaarheid kan optreden binnen enkele weken na een tekort en is vaak een van de vroegste tekenen van een vitamine B1 tekort. Het kan zich presenteren naast vermoeidheid. Baby’s met een B1 tekort vertonen vaak verhoogde prikkelbaarheid als een symptoom (5).

4. Zenuwschade

Een van de meest bekende gevolgen van een langdurig en ernstig vitamine B1 tekort is zenuwschade, ook bekend als neuropathie. Er zijn twee soorten beriberi: natte beriberi en droge beriberi. Natte beriberi omvat hartfalen, terwijl droge beriberi optreedt zonder hartfalen. Symptomen van beriberi kunnen zijn: tintelende ledematen, verlies van gevoeligheid in voeten en vingers, spierzwakte, snelle hartslag, mentale verwarring en coördinatieproblemen (6).

5. Tintelingen in armen en benen

Tintelingen, ook wel paresthesie genoemd, kunnen een vroeg symptoom zijn van een vitamine B1 tekort en komen vaak voor ernstigere, hersengerelateerde symptomen. Vitamine B1 is nodig voor de normale werking van de zenuwen die naar je armen en benen gaan. Bij een tekort kan paresthesie optreden (7).

6. Wazig zien

Vanwege de rol van vitamine B1 in het onderhouden van gezonde zenuwen, kan een tekort de oogzenuw beïnvloeden, wat leidt tot wazig zien. Als het niet wordt behandeld, kan schade aan de oogzenuw uiteindelijk resulteren in gezichtsverlies (8).

7. Misselijkheid en braken

Misselijkheid en braken kunnen symptomen zijn van veel aandoeningen, waaronder vitamine B1 tekort. Deze spijsverteringssymptomen komen vaker voor bij mensen met een aandoening die verband houdt met vitamine B1 tekort, genaamd Wernicke-encefalopathie (9).

8. Delirium

Een ander symptoom van vitamine B1 tekort is delirium, een ernstige aandoening waarbij je verwarring, verminderd bewustzijn en een verminderd denkvermogen ervaart. Dit kan verder leiden tot de ontwikkeling van het Wernicke-Korsakoff-syndroom, dat hersenschade en symptomen zoals delirium, verwarring en hallucinaties omvat (10).

Behandeling voor vitamine B1 tekort

Behandeling van een tekort aan vitamine B1 hangt af van de ernst van het tekort. In ernstige gevallen kan een arts thiamine-injecties voorschrijven. Voor mildere tekorten kan een kwalitatief vitamine B supplement in pil of capsule vorm voldoende zijn. Naast suppletie is het ook belangrijk om de voeding aan te passen en voedingsmiddelen te consumeren die rijk zijn aan vitamine B1, zoals volle granen, vlees en vis.
Voeding rijk aan vitamine B1

Laten testen op vitamine B1 tekort

Het vaststellen van een vitamine B1 tekort begint vaak met een beoordeling van de symptomen en de voedingsgewoonten van de patiënt. Bloedonderzoeken kunnen ook worden uitgevoerd om de thiaminespiegels in het lichaam te meten. Een lage concentratie thiamine in het bloed kan wijzen op een tekort aan vitamine B1.

Wat is de oorzaak van een vitamine B1 tekort?

Er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan een tekort aan vitamine B1, waaronder:


  • Onvoldoende inname: Een dieet dat arm is aan vitamien B1 kan leiden tot een tekort. Dit komt vaker voor in gebieden waar de hoofdvoeding bestaat uit gepolijste rijst of sterk verwerkte voedingsmiddelen.

  • Malabsorptie: Aandoeningen zoals coeliakie of inflammatoire darmaandoeningen kunnen de opname van vitamine B1 in de darmen belemmeren.

  • Verhoogd verbruik: Zwangerschap, borstvoeding of bepaalde ziekten kunnen de behoefte aan vitamine B1 verhogen.Chronisch alcoholisme: Alcohol kan de opname van vitamine B1 verminderen en de opslag ervan in de lever belemmeren.

Supplementen die wij aanraden

Alle vitamine B

Referenties ▼

  1. Office of Dietary Supplements – thiamin. (z.d.). https://ods.od.nih.gov/factsheets/thiamin-healthprofessional/
  2. Hammond, N., Wang, Y., Dimachkie, M. M., & Barohn, R. J. (2013). Nutritional neuropathies. Neurologic clinics, 31(2), 477–489. https://doi.org/10.1016/j.ncl.2013.02.002
  3. Liu, M., Alimov, A. P., Wang, H., Frank, J. A., Katz, W., Xu, M., Ke, Z. J., & Luo, J. (2014). Thiamine deficiency induces anorexia by inhibiting hypothalamic AMPK. Neuroscience, 267, 102–113. https://doi.org/10.1016/j.neuroscience.2014.02.033
  4. Costantini, A., Pala, M. I., Catalano, M. L., Notarangelo, C., & Careddu, P. (2014). High-dose thiamine improves fatigue after stroke: a report of three cases. Journal of alternative and complementary medicine (New York, N.Y.), 20(9), 683–685. https://doi.org/10.1089/acm.2013.0461
  5. Barennes, H., Sengkhamyong, K., René, J. P., & Phimmasane, M. (2015). Beriberi (thiamine deficiency) and high infant mortality in northern Laos. PLoS neglected tropical diseases, 9(3), e0003581. https://doi.org/10.1371/journal.pntd.0003581
  6. Beriberi – about the disease – Genetic and Rare Diseases Information Center. (z.d.). https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/9948/beriberi
  7. Huertas-González, N., Hernando-Requejo, V., Luciano-García, Z., & Cervera-Rodilla, J. L. (2015). Wernicke’s Encephalopathy, Wet Beriberi, and Polyneuropathy in a Patient with Folate and Thiamine Deficiency Related to Gastric Phytobezoar. Case reports in neurological medicine, 2015, 624807. https://doi.org/10.1155/2015/624807
  8. Roda, M., di Geronimo, N., Pellegrini, M., & Schiavi, C. (2020). Nutritional Optic Neuropathies: State of the Art and Emerging Evidences. Nutrients, 12(9), 2653. https://doi.org/10.3390/nu12092653
  9. Prakash S. (2018). Gastrointestinal beriberi: a forme fruste of Wernicke’s encephalopathy?. BMJ case reports, 2018, bcr2018224841. https://doi.org/10.1136/bcr-2018-224841
  10. Osiezagha, K., Ali, S., Freeman, C., Barker, N. C., Jabeen, S., Maitra, S., Olagbemiro, Y., Richie, W., & Bailey, R. K. (2013). Thiamine deficiency and delirium. Innovations in clinical neuroscience, 10(4), 26–32.

InfoFitness gebruikt alleen bronnen van hoge kwaliteit, zoals peer-reviewed onderzoeken, om de feiten in onze artikelen te ondersteunen. In ons redactioneel proces vind je meer informatie over het controleproces en hoe de redactie van InfoFitness de inhoud nauwkeurig en betrouwbaar houdt.

Felix van Aken

Geschreven door


Felix van Aken, MSc


   Twitter X icon


Felix is een voedingsdeskundige met een bachelor in Health & Nutrition en een master in Health Sciences. Felix gebruikt zijn sterke achtergrond in voedingswetenschappen en voedingsadvies als redacteur en freelance schrijver. Als redacteur is het zijn missie om zoveel mogelijk mensen te laten zien dat een gezonde levensstijl niet ingewikkeld hoeft te zijn.